Wydawca treści Wydawca treści

Ochrona lasu

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

  • biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);

  • abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);

  • antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Przeczytaj więcej o ochronie lasu

Zagrożenia ze strony owadów i ssaków

Dominującym gatunkiem w lasach Nadleśnictwa Lipinki jest sosna, dlatego też jest ona najbardziej narażona na negatywne działanie szkodników leśnych. Najczęściej są to owady: brudnica mniszka, barczatka sosnówka, strzygonia choinówka, poproch cetyniak i borecznik. Aby zapobiec ich masowemu pojawianiu się stosowane są różne czynności prognostyczne, a gdy problem jest już widoczny – wykonywany jest lotniczy zabieg chroniony. Prognozowanie zagrożenia polega na wywieszeniu pułapek feromonowych i obserwacji lotu motyli.  W okresie jesiennym zagrożenie ze strony owadów określa się w oparciu o poszukiwanie szkodników pierwotnych sosny. Do innych szkodników leśnych można również zaliczyć cetyńce oraz przypłaszczka granatka. 

Sosna jest najbardziej narażonym gatunkiem na negatywne działanie szkodników leśnych.<br> Fot. Damian Sandak

Dzięki stałej obserwacji występowania szkodników pierwotnych sosny na terenie Nadleśnictwa Lipinki określono miejsca ich częstego zarzewia. W lasach wysokiego ryzyka ich występowania stosuje się szereg działań zapobiegawczych. Do najczęściej wykorzystywanych zaliczyć można modyfikowanie drzewostanu poprzez rozszerzanie liczby gatunków drzew, odpornych na szkodniki.

W walce o zdrowy las, leśników wspiera również sama natura. To ona, dzięki pomocy tutejszych, pożytecznych zwierząt, takich jak: dzięcioły, nietoperze, mrówki czy dziki przeciwdziała nadmiernemu rozmnażaniu się szkodliwych owadów na terenie Nadleśnictwa.

Przyroda sama radzi sobie z pojawianiem się niektórych szkodliwych gatunków owadów, co w konsekwencji przekłada się na zdrowy i piękny las. Stwarzając odpowiednie warunki życia dla zwierząt, na przykład poprzez wykonywanie remiz, wywieszanie budek i skrzynek lęgowych zapewnia się im wsparcie w zakresie naturalnej eliminacji szkodników.

Istotne znaczenie gospodarcze mają także szkody powodowane przez niektóre gatunki ssaków występujących w lasach Nadleśnictwa, między innymi jeleni i saren. Wyrządzane przez nie szkody polegają na zgryzaniu pędów młodych drzewek, uniemożliwiając ich prawidłowy rozwój. Aby temu zaradzić, leśnicy chronią uprawy częściowo je grodząc. Sporadycznie stosuje się również substancje odstraszające oraz palikowanie, np. modrzewia. Poza zwierzyną łowną niewielkie szkody powodują również gryzonie, takie jak: myszy, karczowniki czy norniki. Należy jednak pamiętać, że las jest naturalnym środowiskiem życia tych zwierząt, dając im nie tylko schronienie, ale i pożywienie. 

Szkody wywołane przez człowieka

Lasy Nadleśnictwa Lipinki zostały zaliczone do I kategorii zagrożenia pożarowego. Do pożarów najczęściej dochodzi poprzez podpalenia, nieostrożność osób przebywających w lesie czy w mniejszym stopniu przerzuty ognia z gruntów nieleśnych. Nieroztropne postępowanie człowieka ma fatalny wpływ na przyrodę, a do jego skutków należy zaliczyć śmierć licznych gatunków roślin i zwierząt. 

Najczęstszą przyczyną pożaru lasów są podpalenia. Fot. Evgeny Dubinchuk/Fotolia

W okresie największego zagrożenia pożarowego, czyli od marca do końca września prowadzone są obserwacje terenów leśnych w celu szybkiego wykrycia pożarów. Nadzór realizowany jest w oparciu o  4 wieże przeciwpożarowe oraz liczne patrole terenowe. W celach informacyjno-edukacyjnych prowadzone są różnego rodzaju akcje, między innymi: pogadanki leśniczych w szkołach na temat zagrożeń i skutków pożarów, rozprowadzane są ulotki i plakaty oraz  rozmieszczane tablice informacyjne przy drogach publicznych na skraju lasów. 

Lasy są również narażone na zaśmiecenia ze strony mieszkańców regionu oraz szkód górniczych, powstałych po działalności wydobywczych węgla brunatnego na tym terenie w przeszłości. 

Instrukcja Ochrony Lasu