Wydawca treści Wydawca treści

Użytkowanie lasu

W zakresie prowadzonej przez Nadleśnictwo Lipinki zrównoważonej gospodarki leśnej, obok działań mających na celu ochronę i powiększenie zasobów leśnych, istotną rolę odgrywa także użytkowanie lasu. Dział ten obejmuje zarówno wszystkie prace związane z pozyskaniem surowca drzewnego (szacowanie ilości i sortymentów, pozyskanie i zrywka drewna oraz jego wywóz z lasu), jak i pobór z lasu użytków niedrzewnych - choinek, stroiszu itp.

Wymagane zasady prowadzenia prac z zakresu użytkowania lasu, zobowiązują nadleśnictwa do stosowania szeregu działań mających korzystnie oddziaływać na środowisko leśne.

Są to m. in.:

  • zwiększanie udziału zrębów złożonych (częściowe wycięcie drzewostanu) względem zrębów zupełnych (całkowite wycięcie drzewostanu),
  • pozostawianie na zrębach tzw. „biogrup" tj. fragmentów drzewostanu dorosłego z rosnącym pod jego okapem podszytem drzewiastym i krzewiastym (do 5% powierzchni),
  • podnoszenie wieku rębności (wycinki) dla poszczególnych gatunków drzew,
  • wyłączanie z wycinki drzew dziuplastych,
  • stosowanie przyjaznych środowisku technik pozyskania i zrywki drewna. 

Rozmiar pozyskania drewna określony jest w planie urządzenia lasu, który sporządzany jest dla każdego nadleśnictwa na 10 lat. Zapewnia on pozyskiwanie drewna w granicach nie tylko nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, lecz także systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapas na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtwarzania.

O wielkości pozyskania drewna decyduje tzw. etat cięć określony w każdym planie urządzenia lasu. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w określonych drzewostanach na określonej powierzchni  w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu). Ocenia się, że zasobność polskich lasów wynosi obecnie ponad 2,049 mld m sześć. drewna.

Pozyskane drewno pochodzi z:

  • cięć rębnych – wycinka drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów;
  • cięć przedrębnych – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew mających stanowić w przyszłości drzewostan docelowy;
  • cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach.

Przeczytaj więcej na  Użytkowaniu Lasu.

Lasy gospodarcze Nadleśnictwa Lipinki, stanowiące główne zaplecze surowca drzewnego dla przemysłu zajmują powierzchnię niemal 13 tys. ha, a poziom pozyskania drewna  wynosi rocznie średnio 90 tys. m3 grubizny.

Główne pozyskiwane sortymenty na terenie Nadleśnictwa to: surowiec wielkowymiarowy (susz tartaczny), surowiec średniowymiarowy (papierówka),surowiec małowymiarowy (drobnica) oraz drewno opałowe, które może być również pozyskiwane przez zainteresowane osoby na własny użytek, w miejscach wskazanych przez Nadleśnictwo.

Ilość pozyskanego drewna zależy od corocznie zaplanowanych cięć rębnych i przedrębnych. W użytkowaniu przedrębnym w 2013r. w Nadleśnictwie Lipinki pozyskano ponad 50 tys. m3, w użytkach rębnych – ok 44,5 tys. m3. Większość pozyskania stanowi drewno drzew iglastych, takich jak sosna i świerk oraz liściastych, do których zalicza się najczęściej brzozę, dęba i osikę.

Wielkość pozyskiwania drewna jest określana w planie urządzania lasu. Fot. Rafał Michalewski

Poza realizowanym w ramach użytkowania lasu pozyskaniem surowca drzewnego, prowadzone jest także tzw. użytkowanie uboczne. Przejawia się to między innymi w corocznym pozyskaniu i sprzedaży niewielkiej ilości choinek i stroiszu świerkowego, a w przypadku zainteresowania firm farmaceutycznych, zbierania kory z krzewu leśnego - kruszyny pospolitej. 

Coraz częściej drewno pozyskuje się przy wykorzystaniu specjalistycznych maszyn, które są używane przez wykonawców usług leśnych na zlecenie Nadleśnictwa.

Pozyskane drewno w większości trafia do przedsiębiorstw zajmujących się dalszym przerobem tego surowca. Ponadto drewno opałowe nabywane jest przez mieszkańców regionu na użytek własny. Dzięki temu, że jest ono zaliczane do źródeł energii odnawialnej, takich jak energia słoneczna czy wiatrowa, stanowi bardzo cenny i ekologiczny surowiec energetyczny.