Park krajobrazowy Łuk Mużakowa

Park położony jest w południowo – zachodniej części województwa lubuskiego, przy granicy z Niemcami. Został utworzony w 2001 roku, a jego powierzchnia zajmuje 18,2 tys. ha.

Najbardziej istotnym elementem wpływającym na krajobraz parku jest ukształtowanie terenu, będące wynikiem działalności lodowca zlodowacenia skandynawskiego. Celem powstania parku jest ochrona szczególnego tworu geologicznego, jakim jest morena czołowa. Długa na 40 km i szeroka na 3 – 5 km morena, swoim kształtem przypomina podkowę. W przeszłości na tym obszarze prowadzono prace górnicze, czego efektem są powstałe liczne zbiorniki wodne.

Na walory przyrodnicze Parku Krajobrazowego Łuk Mużakowa składają się ponadto: występowanie wielu wielobarwnych jeziorek, skarp, nasypów i hałd, powstałych w wyniku wydobycia węgla brunatnego oraz cenne gatunki roślin (np. selery węzłobaldachowe) i zwierząt (np. wilki).

Szczegółowy opis Parku Krajobrazowego Łuk Mużakowa znajduje się tutaj.

Rezerwat „Nad Młyńską Strugą”

Rezerwat został założony w 1970 roku, a jego powierzchnia wynosi 132,56 ha. Położony jest nad rzeką Skroda (nazywana również Młyńską Strugą) i stanowi jedną z najciekawszych przyrodniczych i krajobrazowych atrakcji regionu Łuku Mużakowa. Można tam bowiem podziwiać pomarańczowe i czerwone zabarwienie rzeki, będące wynikiem dużej zawartości związków żelaza. Zjawisko najlepiej widać podczas pięknej, słonecznej pogody.

Celem powstania rezerwatu jest ochrona rzadkich, nadrzecznych lasów łęgowych i bukowych w dolinie Nysy Łużyckiej. Poza występującymi tam bukami i dębami, chroniony teren porośnięty jest przez takie gatunki drzew jak: sosna, lipa, wiąz, klon, jodła oraz modrzew. Runo leśne bogate jest głównie w: paproć orlicę, jagody, turzyce, sałatniki leśne, fiołki, czy szczawik zajęczy. Teren obfituje w rzadkie gatunki owadów, do których można zaliczyć między innym: szklarnika leśnego (ważkę) czy kozioroga dębosza (chrząszcza).   

Obszar rezerwatu można zwiedzić podążając wytyczoną w tym celu ścieżką turystyczną, oznakowaną tablicami informacyjnymi.

Obszary Natura 2000

Europejska Sieć Ekologiczna „Natura 2000” powstała w celu zachowania najrzadszych gatunków oraz zapewnienia ciągłości trwania siedlisk przyrodniczych. Forma ta realizowana jest we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Na Sieć składają się dwa rodzaje ostoi – obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) oraz specjalne obszary ochrony siedlisk. Po polskiej stronie Łuku Mużakowa wyróżniono fragmenty trzech obszarów: jednego ptasiego i dwóch siedliskowych:

• „Łęgi nad Nysą Łużycką” - ten specjalny obszar ochrony siedlisk obejmuje cenną część doliny rzecznej usytuowanej pomiędzy Łęknicą i miejscowością Potok wraz z ujściowym odcinkiem rzeki Skrody w rezerwacie „Nad Młyńską Strugą”. Powierzchnia chronionego terenu obejmuje 499,9 ha. Znajdują się tam zbiorowiska dobrze wykształconych łęgów dębowo – wiązowo – jesionowych oraz olszowo – jesionowych (przy ujściu Skrody). Na terenie rezerwatu można znaleźć dobrze zachowane płaty grądu środkowoeuropejskiego. Dolina Nysy Łużyckiej obejmuje niezwykle rzadką roślinę, jaką jest elisma wodna.
• „Uroczyska Borów Zasieckich”  - to specjalny obszar ochrony siedlisk obejmujący północną część parku, położony na terenie dwóch gmin – Brody i Tuplice. Powierzchnia chronionego terenu sięga 4375,4 ha. Znaleźć tam można wiele różnorodnych w skali kraju siedlisk przyrodniczych, do których zalicza się wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi. Na terenie Łuku Mużakowa znajdują się dobrze wykształcone łęgi olszowe i olszowo – jesionowe, a do zwierząt podległych ochronie należy chrząszcz kozioróg dębosz.
• „Bory Dolnośląskie” – stanowią specjalny obszar ochrony ptaków obejmujący powierzchnię 172 093,4 ha, którego niewielka północno - zachodnia część położona jest w granicach Łuku Mużakowa. Ochronie podlegają takie gatunki ptaków jak: bielik, żuraw, bocian czarny, dzięcioł zielonosiwy, sóweczka i kania ruda. Do tej formy ochrony należy także obszar siedliskowy „Wilki nad Nysą”, utworzony w celu ochrony lokalnej populacji wilka w Borach Dolnośląskich.

Więcej na temat Europejskiej Sieci Natura 2000.

Pomniki przyrody

Na terenie Łuku Mużakowa wyróżniono 20 pomników przyrody. 17 z nich znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego Łuk Mużakowa, pozostałe 3 w miejscowości Łęknica. Na pomniki składa się: 17 pojedynczych drzew, 2 grupy drzew oraz 1 głaz narzutowy, stanowiący ciekawą atrakcję geoturystyczną regionu. Dowiedz się więcej o „Głazie Krabata”.

Użytki ekologiczne

W obrębie Łuku Mużakowa znajduje się użytek ekologiczny, znany jako „Leśne Bagno”. Obiekt ten położony jest w gminie Trzebiel, w leśnictwie Żarki. Cechą charakterystyczną tego obszaru jest zalegająca tam cały rok woda. Stanowi również ostoję lokalnej zwierzyny. Przedmiotem zainteresowania są starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne. 

Ekosystemy referencyjne (reprezentatywne)

Ekosystemy referencyjne to fragmenty lasu oraz obszarów nieleśnych o unikalnych walorach przyrodniczych. Do miejsc objętych tą formą ochrony przyrody na terenach będących pod zarządem Nadleśnictwa Lipinki i leżących w obrębie Geoparku Łuku Mużakowa należą: Park Krajobrazowy Łuk Mużakowa, Rezerwat „Nad Młyńską Strugą”, obszary należące do Sieci Natura 2000 – Łęgi nad Nysą Łużycką, Uroczyska Borów Zasieckich, Bory Dolnośląskie, pomniki przyrody – 17 pojedynczych drzew, 2 zespoły drzew oraz 1 głaz narzutowy („Głaz Krabata”) oraz użytek ekologiczny – Leśne Bagno.

Na obszarach należących do tej formy ochrony przyrody, Lasy Państwowe nie prowadzą jakiekolwiek działalności związanej z gospodarką leśną. Ma to na celu zwiększenie różnorodności krajobrazu oraz występujących tam gatunków roślin.